Methodiek 'Meester op de fiets'
'Meester op de Fiets' is een project ontstaan uit de samenwerking tussen MOEV, VIAS en Mobiel 21 met als doel fietsvaardigheid bevorderen bij leerlingen van de lagere school.
De methodiek 'Meester op de fiets' kan je gebruiken om met je leerlingen te werken rond fietseducatie. Dit kan aan de hand van onderstaande tools:
- tips voor ouders
- handleiding met lesfiches
- theoretische lesfiches met opdrachten
- praktijkfiches per leerjaar
Aan de slag
Met de fiets deelnemen aan het verkeer is niet vanzelfsprekend. Om veilig te fietsen moeten kinderen beschikken over bepaalde vaardigheden, kennis en eigenschappen:
- Fietsvaardigheden: beheersen van de fiets, stabiel rechtdoor rijden, bochten nemen en tijdig kunnen stoppen
- Verkeersvaardigheden: teken geven met de arm, achterom kijken, ...
- Kennis van het verkeersreglement: verkeersregels, verkeersborden, wegmarkeringen
- Kennis van preventief gedrag: gevaar identificeren en vermijden
- Positieve houding: omgaan met groepsdruk, aandacht voor zichtbaarheid en veiligheid
Goed en veilig leren fietsen is een gedeelde verantwoordelijkheid. Zowel de ouders als de school spelen een rol in de verkeers- en mobiliteitseducatie. School en ouders moeten op vlak van fietseducatie elkaar versterken om van een jong kind een goede fietser te maken.
Op school
Voor en na een begeleidingsdag van een 'Meester op de fiets' kan de school ook zelf aan de slag met de aangeboden handleiding en oefeningen op deze website. Zo maakt de school hun leerlingen op een leuke en veilige manier fietsvaardiger. Naast de belangrijkste verkeersregels en aanbevolen anticipatietechnieken bevat deze gids ook praktijkoefeningen. Deze methodiek ondersteunt de organisatie van fietsvaardigheidstraining: hoe starten, welke oefeningen gebruiken, hoe de training stapsgewijs opbouwen?
Download alle info voor de klasleerkracht
Thuis
Ouders hebben ook een belangrijke rol in de verkeerseducatie van hun kind. Ouders zijn immers de eerste opvoeders en hebben een belangrijke voorbeeldfunctie. Het is dan ook van belang om de ouders te betrekken in het leerproces. Zij kunnen de praktische fietseducatie thuis en op school mee ondersteunen. Veel oefening en herhaling zijn immers noodzakelijk!
Download alle folder voor ouders
Handleiding
De handleiding van 'Meester op de fiets' is opgesplitst in 2 delen:
- Deel 1: Vertrekkend vanuit een analyse van reële verkeerssituaties voor fietsers
- Deel 2: Vertrekkend vanuit de basisvaardigheden waarover een fietser moet beschikken
Deel 1: Vertrekkend vanuit een analyse van reële verkeerssituaties voor fietsers
De handleiding werd opgedeeld in 12 modules waarin alle risicosituaties voor fietsers voorkomen. Na het doorlopen van alle modules weten de leerlingen hoe ze zich in elke situatie het best gedragen.
- De plaats op de openbare weg
- De weg verlaten of oprijden
- Fietsen op een oneffen wegdek
- Fietsen op een tweerichtingsfietspad
- Fietsen in een eenrichtingsstraat
- Inhalen
- Fietsen en plots uitwijken
- Fietsen en de rijbaan oversteken
- Kruispunten
- Fietsen op een rotonde
- Dode hoek
- In groep fietsen
- (volledige bundel met 12 modules)
Elke module omvat drie delen:
- Hoe doe je het goed? Beschrijft hoe een fietser zich kan veilig gedragen.
- Oefenen. Legt uit hoe je een parcours kan opbouwen op school om de leerlingen te laten oefenen.
- Oefen in het verkeer. Geeft tips hoe je de vaardigheden kan oefenen in reële verkeerssituaties.
Deel 2: Vertrekkend vanuit de basisvaardigheden waarover een fietser moet beschikken
Elk fietsgedrag bestaat uit een aantal vaardigheden die in een vloeiende beweging moeten gebeuren. Oefen ook deze basisvaardigheden.
- Stappen met de fiets aan de hand
- Op- en afstappen
- Vertrekken
- Vertragen, remmen en stoppen
- Richting houden
- Uitkijken
- Bochten nemen
- Arm uitsteken
- Hindernissen nemen
- Oogcontact maken
- Anticiperen
- Naast of achter elkaar fietsen
- (volledige bundel met alle oefeningen)
Bij die oefeningen hou je rekening met de moeilijkheidsgraad. Bouw daarom steeds de oefeningen gradueel op om te eindigen met de meest complexe situatie.
Theoretische lesfiches met opdrachten
Aansluitend op de praktijkoefeningen uit de handleiding kan je ook gebruik maken van educatieve lesfiches (opdrachten) voor in de klas. Voor elke lesfiche voor de leerling is er ook telkens een lesfiche voor de leerkracht met meer duiding en de oplossingen van de opdrachten.
De plaats op de openbare weg binnen de bebouwde kom (fiche leerling I fiche leerkracht)- De plaats op de openbare weg buiten de bebouwde kom (fiche leerling I fiche leerkracht)
- Fietsuitrusting (fiche leerling I fiche leerkracht)
- De weg oprijden (fiche leerling I fiche leerkracht)
- Fietspaden (fiche leerling I fiche leerkracht)
- Fietsen in een eenrichtingsstraat (fiche leerling I fiche leerkracht)
- Inhalen van voetgangers, fietsers of auto’s (fiche leerling I fiche leerkracht)
- Plots uitwijken (fiche leerling I fiche leerkracht)
- De rijweg oversteken (fiche leerling I fiche leerkracht)
- Kruispunten (fiche leerling I fiche leerkracht)
- Fietsen op een rotonde zonder fietspad (fiche leerling I fiche leerkracht)
- Fietsen op een rotonde met fietspad (fiche leerling I fiche leerkracht)
- Dode hoek (fiche leerling I fiche leerkracht)
- Fietsen in groep (fiche leerling I fiche leerkracht)
- Verkeersborden (fiche leerling I fiche leerkracht)
- (volledige bundel met alle fiches leerlingen I alle fiches leerkrachten)
Praktijkfiches per leerjaar
Deze lesfiches geven per leerjaar een interessante reeks praktijkoefeningen. Ze zijn gebaseerd op de dagelijkse praktijk van onze fietsmeesters en de hindernissen die de meester op de fiets mee brengt naar de school. Ideaal voor wie zelf aan de slag wil met fietsvaardigheidstraining voor de leerlingen en zicht wil krijgen op wat normaal is om te oefenen per leeftijd.
- Praktijkfiche 1ste leerjaar
- Praktijkfiche 2de leerjaar
- Praktijkfiche 3de leerjaar
- Praktijkfiche 4de leerjaar
- Praktijkfiche 5de leerjaar
- Praktijkfiche 6de leerjaar
- Praktijkfiche extra oefening
- (volledig bundel met alle praktijkfiches)