Zo doen andere scholen het

Har(d)t voor groen

Het MAST Sint-Andries (Brugge) vormde hun speelplaats om naar een groene diverse plek met wadi’s en de nodige ruimte voor didactische doelen. Het onthardingsproject draagt zo bij tot vergroening van de omgeving. We laten Nele Vincke aan het woord, administratief medewerker op de school, die het gelopen proces schetst maar ook stilstaat bij de succesfactoren en mogelijke valkuilen.

'De pedadogische visie van het Mast draait rond een gedifferentieerd aanbod met kansen/uitdagingen op maat van alle leerlingen. Deze visie strookte eigenlijk helemaal niet met de realiteit van de grijze, betonnen speelplaats van indertijd. Dit zette de school aan om na te denken hoe het ook de speelplaats in dit verhaal kon inpassen. Ook de functionaliteit van de speelplaats werd in vraag gesteld. Het vele zitgedrag aan de zijkanten van de speelplaats en het gebrek aan beweging viel op. Op de koop toe ging ook veel regenwater verloren, water potentieel bruiktbaar voor de toiletten (3 waterputten van 20000 liter) en de besproeiing van het aan te leggen groen. Op een dag echter kwam één van de leerkrachten af met info over de premie ‘proeftuinen ontharding’ en toen ging de bal snel aan het rollen ...'

Directie en kernteam als stuwende kracht tot succes

'Al snel kwam er een kernteam van leerkrachten en directie tot stand. Iedereen die interesse had, kon meedoen met 'team speelplaats'. Na het indienen van het subsidiedossier volgden deze 'trekkers' de nodige bijscholingen rond waterwinning, tips, verplichtingen, mogelijkheden … Hun collega's van het leerkrachtenteam werden op hun beurt over elke stap van het proces op de hoogte gehouden via personeelsvergaderingen, Smartschool, info in de leraarskamer etc.

Ook de leerlingen werden betrokken en kregen ruimte om te participeren tijdens de lesuren. Zo kregen ze de mogelijkheid om foto’s van hun droomspeelplaats op een plan te plakken in de klas. Maar de school organiseerde ook een plaatsbezoek aan De Karmel waar voldoende speelnatuur voorhanden was om ideeën op te doen. Idealiter hadden we ook graag de ouderraad betrokken maar die is er niet op school. Als alternatief gebruikten we daarom de oudercontactmomenten om aan de hand van een vragenlijst de mening van ouders in te winnen over onze plannen.'

Geslaagd met hulp van buitenaf

'Weet je, de opstart, het doorlopen van het proces en het voltooien van een dergelijk project was nooit gelukt zonder hulp van buitenaf. Meerdere partners hebben meegedragen aan het succes. Het begon met het opdoen van ideeën bij MOS en de Regionale Landschappen, vervolgens het verkrijgen van de subsidie van Vlaams Departement Omgeving (aanvraag 2018), de projectbegeleiding van Stramien (o.l.v. Timothy), landschapsarchitect Studio Basta (o.l.v. Kenny), en tenslotte  moeten we ook de aangrenzende basisschool bedanken voor het verplaatsen van hun fietsenstalling. Hierdoor konden we extra ruimte creëren voor onze speelplaats.'

De mijlpalen in dit project zijn het indienen en goedkeuring subsidiedossier, trajectbegeleiding, brainstorming met schoolteam en leerlingen, ontwerpfase, uitvoering werken, ingebruikname speelplaats.

'We zijn echt zeer tevreden met het resultaat. We zien dat de functie van een speelplaats beter wordt ingevuld en dat op alle momenten van de dag. Bovendien merken we ook meer beweging nu. Leerlingen lopen een pak meer rond in de groene vlakte, er is minder zitgedrag, minder conflicten, en er is meer sport op de groene en apart ingerichte sportspeelplaats. De leerlingen zijn tenslotte ook sneller geneigd om buiten te eten nu het gezelliger is, meer groen, aangepast meubilair, schaduw, ...

Toekomstperspectieven

'De speelplaats is misschien wel af nu maar we moeten ook vooruit denken naar de toekomst. Het onderhoud van de tuin wordt bijvoorbeeld een uitdaging. Momenteel kunnen we nog 1 à 2 jaar gebruik maken van een onderhoudscontract maar nadien is het de bedoeling dat de tuin/klusjesman van de school dit overneemt. We denken ook nog aan de bouw van een afdak op de speelplaats waar leerlingen kunnen schuilen bij slecht weer. Op die manier blijven ze tenminste buiten (wat nu niet mogelijk is). Futureproof zijn alvast wel onze ondergrondse fietsenstalling met de nodige voorzieningen voor elektrische fietsen en evenementen.

Do's-and-don’ts

Om af te sluiten wil Nele graag nog een aantal tips en valkuilen meegeven waar scholen mee te maken kunnen krijgen in het proces van speelplaatsvergroening. 'Een belangrijke tip die ik scholen absoluut wil meegeven is om zich tijdens het hele proces goed te laten begeiden door vakkundige organisaties. Betrek ook zoveel mogelijk partners in je speelplaatsverhaal en probeer participatief te werken'. 

En wat over mogelijke valkuilen? 'Draagvlak creeëren bij leerlingen én leerkrachten is noodzakelijk maar helaas niet altijd evident. Ga ook op een gezonde manier om met het budget. Hou rekening met mogelijke extra kosten die vooraf niet waren gebudgetteerd. Weet dat bv. vlonderpaden glad zijn bij nat weer of bij vriesweer. Vergeet zeker ook niet na te denken over de mogelijke implicaties op vlak van 'onderhoud'. Dit kan de keuzes voor de invulling van het soort vergroening beïnvloeden. Het idee om bijvoorbeeld dieren te houden en water op de speelplaats te voorzien werd om deze reden bij ons niet weerhouden.'

Bekijk de plannen en het logboek van de vergroeningswerken!

{gallery}MAST Sint-Andries - vergroening speelplaats{/gallery}